Dick Cheney, një nga figurat më me ndikim të politikës amerikane dhe një nga arkitektët kryesorë të pushtimit të Irakut në vitin 2003, ka ndërruar jetë në moshën 84-vjeçare. Familja e tij njoftoi se ai vdiq të hënën në mbrëmje, si pasojë e ndërlikimeve të shkaktuara nga pneumonia dhe sëmundjet kardiake e vaskulare.
Cheney, republikan me një karrierë të gjatë në shërbimin publik, kishte shërbyer si kongresmen dhe si sekretar i mbrojtjes për shtetin e Wyoming, përpara se të zgjidhej në postin e zëvendëspresidentit të Shteteve të Bashkuara në administratën e George W. Bush, pas zgjedhjeve presidenciale të vitit 2000. Ai mbajti këtë detyrë nga viti 2001 deri në vitin 2009, duke luajtur një rol vendimtar në formësimin e politikave të brendshme dhe të jashtme të vendit.
Gjatë mandatit të tij, Cheney u konsiderua nga shumë historianë si një prej nënpresidentëve më të fuqishëm në historinë amerikane. Ai mbrojti zgjerimin e kompetencave të ekzekutivit, duke argumentuar se autoriteti presidencial ishte dobësuar pas skandalit “Watergate”, i cili çoi në dorëheqjen e ish-presidentit Richard Nixon, nën të cilin Cheney kishte shërbyer më parë. Përmes një strukture të gjerë këshilltarësh dhe ekspertësh të sigurisë kombëtare, ai e ktheu zyrën e nënpresidentit në një qendër të rëndësishme vendimmarrjeje brenda administratës.
Një nga momentet më të debatueshme të karrierës së tij lidhet me mbështetjen për pushtimin e Irakut në vitin 2003. Cheney ishte ndër zyrtarët më të zëshëm që argumentuan se regjimi i Saddam Husseinit përbënte një kërcënim për botën për shkak të armëve të shkatërrimit në masë, të cilat më vonë rezultuan të pafenë. Ai pati përplasje me figura të rëndësishme të administratës Bush, përfshirë Sekretarin e Shtetit Colin Powell dhe Këshilltaren për Sigurinë Kombëtare Condoleezza Rice, ndërsa mbrojti përdorimin e teknikave të ashpra të marrjes në pyetje ndaj të dyshuarve për terrorizëm. Këto metoda, që përfshinin torturën me ujë dhe privimin nga gjumi, u cilësuan nga komisione të Kongresit dhe institucione ndërkombëtare si forma torturash.
Cheney kishte një histori të gjatë problemesh shëndetësore. Ai pësoi disa sulme në zemër, duke filluar që në moshën 37-vjeçare, dhe në vitin 2012 iu nënshtrua një transplanti zemre, i cili i zgjati jetën për më shumë se një dekadë.
Vajza e tij, Liz Cheney, ndoqi hapat e të atit, duke u bërë një figurë e rëndësishme republikane në Dhomën e Përfaqësuesve. Ajo humbi mandatin në vitin 2022 pasi votoi për shkarkimin e ish-presidentit Donald Trump pas sulmit të 6 janarit 2021 në Kapitol. Dick Cheney e mbështeti publikisht vendimin e saj dhe deklaroi se në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024 do të votonte për kandidaten demokrate Kamala Harris.
Dick Cheney do të mbahet mend si një strateg i aftë dhe i vendosur, por edhe si një prej figurave më polemike të politikës amerikane. Ai la pas një trashëgimi të ndërlikuar: forcimin e pushtetit ekzekutiv, ndikimin e thellë në politikën e jashtme të SHBA-së dhe debatet e gjera mbi etikën e luftës kundër terrorizmit.
Komente