Në heshtje, Shqipëria po ndërton një ekonomi të re. Ajo nuk ngrihet mbi ndërtesa betoni, por mbi ide – startupet që po tërheqin miliona euro nga Bashkimi Europian dhe Shtetet e Bashkuara. Brenda pak vitesh, vendi është shndërruar nga një treg periferik në një qendër të vogël të inovacionit në Ballkan.
Të dhënat e Agjencisë Shqiptare të Zhvillimit të Investimeve (AIDA) tregojnë se vetëm gjatë vitit 2025 janë nënshkruar mbi 40 marrëveshje financimi me vlerë rreth 25 milionë euro, një rritje me 35 për qind në krahasim me vitin 2024. Pjesa më e madhe e këtyre fondeve vjen nga programet Horizon Europe, USAID dhe fondet private të teknologjisë nga SHBA, duke sinjalizuar besim të ri në kapacitetet vendase.
Startupet shqiptare që punojnë në inteligjencë artificiale, fintech, agroteknologji dhe e-commerce po bëhen porta hyrëse e vendit drejt ekonomisë dixhitale globale. Kompania FinPoint, e themeluar në Tiranë në vitin 2021, siguroi 1.2 milionë euro nga një fond amerikan për zgjerimin e platformës së saj të menaxhimit të pagesave. Ndërkohë, AgroSmart nga Fieri po eksporton teknologjinë e vet për bujqësinë inteligjente drejt tregjeve italiane, duke u bërë simbol i bashkimit të inovacionit dhe traditës bujqësore shqiptare.
Ekspertët e ekonomisë e shohin këtë si një ndryshim struktural, jo vetëm një bum të përkohshëm investimesh. Ekonomisti Arben Malaj e përkufizon qartë: “Kjo është mënyra se si një vend i vogël hyn në ekonominë e madhe, përmes trurit, jo përmes tokës apo krahut të punës.”
Në qendrat e inovacionit si TechSpace Albania dhe Oficina Hub në Tiranë, të rinjtë po ndërtojnë kompani me potencial ndërkombëtar. Këto hapësira tashmë kanë krijuar mbi 300 vende pune dhe kanë ndihmuar dhjetëra ide të shndërrohen në biznese të qëndrueshme.
Sipas Bankës Botërore, nëse ky ritëm ruhet dhe infrastruktura digjitale përmirësohet, ekonomia dixhitale mund të përbëjë deri në 12 për qind të PBB-së shqiptare deri në vitin 2030.
Ajo që deri dje dukej e paarritshme, që Shqipëria të eksportojë teknologji, po ndodh. Një brez i ri po tregon se inovacioni nuk është më luks i jashtëm, por monedha e re e zhvillimit.
Komente