Shefi ekzekutiv i Tesla-s dhe SpaceX, Elon Musk, ka deklaruar se inteligjenca artificiale do të zëvendësojë çdo lloj pune në një të ardhme të afërt, duke e bërë punën njerëzore të panevojshme. “AI dhe robotët do t’i zëvendësojnë të gjitha punët. Do të jetë si të zgjedhësh të mbjellësh perime për qejf, në vend që t’i blesh në dyqan,” tha Musk në një reagim publik në platformën X.
Komentet e tij erdhën pasi The New York Times raportoi se kompania Amazon po shqyrton përdorimin e robotëve dhe sistemeve të automatizuara për të zëvendësuar rreth 600 000 punonjës. Artikulli përmend dokumente dhe intervista që sugjerojnë se kompania po punon për të automatizuar rreth 75 për qind të operacioneve të saj, ndërkohë që udhëzon punonjësit të shmangin përdorimin e termave “automatik” dhe “AI” në komunikimet e brendshme. Amazon e ka mohuar këtë pretendim, duke thënë se nuk përfaqëson politikat e saj reale të punësimit.
Sipas Musk, zhvillimi i inteligjencës artificiale do të rrisë standardin e jetesës dhe do ta bëjë punën njerëzore të panevojshme për shumicën e profesioneve. Ai ka shpjeguar më herët se teknologjia do të ulë në mënyrë drastike koston e prodhimit të mallrave dhe shërbimeve, duke i bërë ato pothuajse falas. Në vizionin e tij, robotët do të mund të prodhojnë çdo gjë që njerëzit duan, me një kosto minimale.
Megjithatë, deklaratat e tij kanë shkaktuar reagime të shumta. Kritikët theksojnë se automatizimi masiv mund të sjellë papunësi të gjerë dhe pabarazi të thelluar ekonomike. Disa ekspertë paralajmërojnë se një ekonomi pa punë tradicionale mund të dëmtojë ndjenjën e qëllimit te njerëzit dhe të shkaktojë probleme sociale si depresion, pasivitet dhe mungesë motivimi.
Të tjerë janë përpjekur ta shohin situatën me optimizëm, duke theksuar se shoqëritë mund të përfitojnë nga të ardhurat që krijon inteligjenca artificiale përmes asaj që quhet “dividendi i AI-së” – një ndarje e fitimeve të automatizimit midis qytetarëve, në mënyrë që përfitimet të shpërndahen në mënyrë të drejtë.
Ndërkohë, shqetësime po shtohen edhe për ndikimin mjedisor të teknologjive të reja. Qendrat e të dhënave që mbështesin inteligjencën artificiale kërkojnë sasi të mëdha energjie dhe uji për ftohje, duke kontribuar në rritjen e ndotjes dhe kostove të energjisë elektrike.
Deklaratat e Musk kanë shkaktuar debat të gjerë në rrjetet sociale. Disa përdorues paralajmëruan për pasojat shoqërore të humbjes së kuptimit të punës, ndërsa të tjerë publikuan skena nga filma distopikë që përshkruajnë një të ardhme të dominuar nga makinat. Megjithatë, ka edhe zëra që mendojnë se sa më shpejt të pranohet realiteti i automatizimit, aq më mirë do të mund të menaxhohet kalimi drejt një bote ku puna njerëzore nuk është më domosdoshmëri.
Komente